Üniversite Projeleri II - Sunullah Gaybi Efendi Türbesi Rölöve Projesi ~ ZArifoğlu'nun Blog Yayinlari

25 Temmuz 2014 Cuma

Üniversite Projeleri II - Sunullah Gaybi Efendi Türbesi Rölöve Projesi

Ziya Aslan 17:54 AutoCAD, Dome, Draft, Dumlupınar Üniversitesi, Fotoğraf Albümü, Gaybi Mezarlığı, Google Earth, Musalla Mezarlığı, Photos, Proje, Rölöve Projesi, Sunullah Gaybi Türbesi, Survey Project, ZA, Ziya Aslan No comments

Proje Yeri: Kütahya-Merkez Gaybi Efendi Mah.

Proje Yılı: 25-03-2008

Proje Konusu: Sunullah Gaybi Efendi Türbesi Rölöve Projesi Hazırlanması işi

Proje Süresi: 07 Mart - 25 Mayıs 2008

Proje Ekibi: Ziya ASLAN / Orhan ÇAKIR / Selma TOPDEMİR

Proje Ekibi Sorumlusu: Ziya ASLAN

Proje Danışmanı: Öğr. Grv. Mimar Bahadır DİKMEN

Herkese Merhalar,

Bir dönem bitmiştir. Yine yeni bir dönem gelmiştir ve değişir zaman. Zaten ne vardır ki aynı kalan. Rölöve olunca dersin adı, toz yutmamak olur mu? Orhan ile ben’dik grubun adı lakin hoca kabul etmeyince iki kişiyi nasıl oldu bilmiyorum ama aklıma selma geldi. Kafamdaki taslak belliydi tabi projeyi Orhan ile yapacaktık Selma’ya da sunum ile alakalı bilgileri toplaması kalmıştı doğal olarak. Gruptaki tek dişi kalmış canavarı ezmeyecektik. :) latife olsun diye söylüyorum. Herkes bilir bayanlara fazla yük yüklenmemesi gerektiğini ki açıkca söylemek gerekirse rölöve projeleri işi biraz erkek gücü ile yapılması gereken bir iş. Hanımların toz da veya toprak da kötü şartlarda çalışmasını hiçbir erkek istemez elbette, neyse konuyu saptırmadan daha fazla rölövemizi almaya başladık. Hemen kağıtlar kalemler. İlk ezkiz çizildi plan olarak ele aldığımız ilk ezkizimizde öncelikle göz hizasından kestığımız planımıza bakarak ezkizi tamamladık. Ardından cephe ezkizi planda işaretlediğimiz nokta ve görünüşlere göre kesit ezkizi olmak üzere plan-kesit-görünüş dediğimiz mimarlığın olmazsa olmazı bu muhteşem üçlüyü tamamlamıştık. Öyle ya öyledir elbet. Plan –Kesit –Görünüş mimarlıkta kuşkusuz en önemli yerdedir. Plan ölçümlerimizi yaptıktan sonra belirlediğimiz sabit bir noktadan kesit ve görünüş çizimlerinde kullanabilmek için kot aldık. Kot nasıl alınırın esprisini çoğu mimar arkadaşımız bildiği için bu konuya hiç girmiyorum bile :) proje mimari detay olarak çok yoğun bir detay barındırmadığı için ve bizler de henüz yolun başında olduğumuz için sadece işimize yarayan bilgileri topladık fakat projenin aşağıdaki görsellerinde de göreceğiniz üzere cephe de yer alan çinilerin hepsi ölçülüdür. Bu konu da biraz zorlansak da başarmak güzel di açıkcası. Rölöve projesinin taslak çizimleri ile gittiğimiz mini jürilerde ise hoca durumdan memnun olsa gerek tebessümü bile doğru yolda olduğumuzu hissettirdi bize ve zaten o Bahadır Dikmen idi. Yani bölümde okuyan herkesin hayran baktığı kendini bir an olsun gelişmekten ve öğrenmekten yana geri bırakmayan insan. Örnek insan. Projeyi teslim haftasına girmiştik artık ve paftalar düzenlenmeye başlandı tabi ortada selma yok :) biraz yoğundu galiba ama son dakka geldi sanat tarihi raporu. Ve yine bir koşturmaca yine bir eğlence. Bozuka ile otobüslerde pastırma pestil okula yetişmece. Öyle idi ya ve geldi geçti. Galiba o dönem bölümdeki en yüksek notu almıştım yanlış hatırlamıyorsam. Evet bu gruptan da yine mimarlar geçidi oldu. Orhan arkadaşıma mimarlık kariyerinde ve meslek hayatında başarılar diliyorum :) bu projelik bu kadar.

Sunullah Gaybi Efendi Türbesi Sanat Tarihi Raporu

SUNULLAH GAYBİ TÜRBESİ

Meydan Mahallesindeki Musalla mezarlığındandır.1980 yılında yeniden onarılmıştır. Kesme taş kaplamalı, bir tarafından geniş bir kemere dışa açık, tuğla kubbeli bir yapıdır.

1975’de gördüğümüzde, üzerinde baca biçimi silindir bir çıkıntı bulunan geniş, kiremit örtülü çatı altına alınmıştı. Bu çatı doğuya doğru ahşap bir sundurma biçiminde genişleyerek devam ediyor ve çok karışık bir görünüm veriyordu. Onarım amacı ile bu çatı kaldırıldığında , doğuda basit bir kapısı bulunan kare planlı Türbe’nin kesme taş kaplı olduğu , basık kubbesinin de tuğladan örüldüğü ortaya çıkmıştır. Kapısından bir de plaka üzerine (Sunullah Gaybi 1076 h. 1665 M.) levhası görülmekte idi.

1980 onarımları sonunda, duvarlar yeniden elden geçirilmiş, güneydeki yuvarlak kemerli açıklık , demir şebekelerle yenilenmiş , kapısına demir doğrama yapılmıştır. Bu arada korniş biçimi , yuvarlak geniş silmeli saçak , meyilli çimento kaplı ara dam ve kare seramikle geometrik desende kaplanmış yeni kubbe eklenmiştir. Cephelerin iki yanında ve kapı kemeri üzerine rozet ve şeritler seramikle yapılmıştır. İçinde de onarım ve kaplama çalışmaları son gördüğümüzde devam ediyordu.

17. yy. mutasavvıflarından olan Sunullah Gaybi , İstanbul’da Halvet-i Melami olarak yetişip Kütahya’ya dönmüş, bu arada Kütahya uleması tarafıdan zındıklıkla itham edilmesi üzerine (Huda Rabbim) ile başlayan şiirini söylemiştir.Bu şekilde Kütahya’da bilinip bir kısmı söylenen bu eserinden dolayı da çok tanınmış ve sayılmıştır.Başta (Divan) ve (sohbet name )’si olmak üzere yazılı eserleri kitaplıklardadır. İ. H. Uzun çarşılı, hakkında uzunca bilgi verip, eserlerinden alıntılar da yapılmıştır. Buna göre (1076-1665)’lerde hayatta oldupu anlaşılmaktadır.Ölümünün bundan bir süre sonra olması gerekiyor.

Bugün yenilenmiş olan türbenin etrafında 1129-1172/1174-1205/ tarihleri görüyoruz .1716-1717/1758-1759/

1760-1761/1790-1791 tarihleriyle , 18. yy başlarından sonlarına kadar tespit edilebilen bu taşlara bakılarak bu çevrenin 17, yy. sonlarından itibaren kullanılmış olduğunu düşünebiliriz . Hemen türbenin kapısı dibinde bulunup, son onarımda yönü çevrilmiş olan diğer bir taşda da güçlükle (1085)1674–1675 tarihi okunmaktadır. Halveti kavuklu ve müftizade ….Seyyid Abdulllah’a ait olduğu anlaşılan mezar taşı ise bu durumda , Sunulah Gaybi ile çağdaş görünmektedir.

Uzunçarşılı , kişiliği hakkında yazdıkları arasında,((kabri, etrafı açık bir kümbet altında idi (1339 H. 1921 M.)senesinde tavşanlı askerlik şubesi reisi Binbaşı İbrahim Bay tarafınfan kabrinin üzerine sanduka yaptırılmıştı.Son zamanlarda Gaybi’nin biraderi ahfadından terzi Gaybi Bey tarafından kabri iyi bir hale konmuştur.))demektir. Rahmetli Uzunçarşılı’nın ((etrafı açık bir kümbet)) deyişinden kesin anlam çıkaramamakla birlikte, onarım öncesi çatı altında bulunan kalıntının da Gaybinin ölüm yıllarına ait olmadığı tahmin edilebilir. 1671-1672’de buraya gelen Evliya Çelebi, böyle bir yapı bulunsaydı, henüz yeni yapılmış olacağından bundan mutlaka söz ederdi. Türbe herhalde, 18. yy. başlarına doğru, ölümünden sonra artan şöhreti üzerine yapılmış olacaktır.

Biraz kuzey doğusunda, kalıntıları seçilebilen diğer bir türbe daha vardır. Kuzey ve Doğu duvarları, içten – dıştan kesme taş kaplamalı, alçaktan başlayan tuğla pandantifli kare mekanlı türbenin kime ve hangi devre ait olduğu kesinlik kazanmıyor

Bunu biraz daha kuzeyinde de tek bir duvar kalıntısı belki başka bir türbeye işaret etmektedir.